HUKUK DEVLETİNDE TÜRKİYE 99. SIRADA

Son zamanlarda ülkemizde yargının durumu hakkında yurt içinde ve yurt dışında pek çok eleştiri yapılıyor, protestolar düzenleniyor.

Gerçekten bir ülkede yargının bütün vatandaşların güven duyacağı biçimde işlemesi o ülkenin gerçek demokrasiler arasında yer almasının temel koşullarından biridir. Dünya ülkelerinin demokrasi ve hukukun üstünlüğü alanlarındaki yerini çeşitli kriterler kullanarak belirlemeye çalışan çok sayıda kuruluş var. Örneğin World Justice Project (Dünya Adalet Projesi 2016 yılı için 113 ülke arasında çeşitli kriterlere göre yaptığı hukuk devleti araştırmasında Türkiye`yi 99. sıraya yerleştirdi. Maalesef Avrupa Insan Hakları Mahkemesinin çeşitli kategorilerde en çok mahkumiyet kararı verdiği ülkelerden biri de Türkiye.

 ATATÜRK`ÜN SÖZLERİ IŞIĞINDA HUKUK DEVRİMİ

Cumhuriyetimizi kuranların çağdaş uygarlık düzeyine ulaşma hedefinin en önemli unsurlarından biri de hukuk devrimiydi.

Atatürk 5 Kasım 1925 tarihinde Ankara Hukuk Fakültesi’nin açılışında yaptığı konuşmada şöyle diyordu:

 “Yeni ortaya çıkardığımız devrimin bir de hukuk yapısı olacaktır ve devrimin hukukçularını yetiştireceksini. Tarihimizde bazı eski kafalı hukukçular yenilikleri engellemişlerdir. Türkler 1453’te büyük bir zafer kazanarak İstanbul`u fethettiler ama o zamanki hukukçular matbaanın memlekete girmesine 300 yıl engel oldular. Ben egemenlik kayıtsız şartsız milletindir kavramını yasalaştırmak için çalışırken mecliste bazı hukukçular çıktılar karşıma, ‘Bu Osmanlı Anayasasına aykırıdır’ diye engel olmaya çalıştılar. Ne zaman bir gelişme, devrim ortaya çıkmışsa onu engellemeye çalışan hukukçular olur. O yüzden bu geri zihniyetli hukukçularla mücadele etmek gerekir ve çağdaş zihniyetli hukukçular yetiştirmek lazımdır."

Atatürk o konuşmasında “Biz Batı medeniyetinin hukuk düzenini kabul edeceğiz” demiştir.

Atatürk gene 1925 yılında cumhuriyet savcılarına hitap ederken diyor ki: “Bu mücadelemizin asıl amaçlarından biri zayıf olanları zorbaların baskısından ve entrikacıların aleti olmaktan kurtarmak ve Batı uygarlığını kayıtsız şartsız kabul etmektir”.

Atatürk savcılardan beklediklerini anlatırken de şunları söylüyor: “kamu hukuku adına ortaya koyduğu bir iddianın desteklenmesini sağlayamamanın bir cumhuriyet savcısı için övünülecek bir konu olmadığını hatırlatmak isterim.”

Atatürk tutukluları da düşünüyor. “Cezaevlerinin haftada bir mutlaka denetlenerek, yargılama olmaksızın, tutuklu kalanların kısaca nedenleri ile birlikte derhal en yakın müfettişliğe ve Adalet Bakanlığı’na bildirilmesi gerekir”, diyor

O devirde bir gazetecinin evi polis tarafından basılmış, bir takım yanlış işler yapmış olduğunu gösteren bazı belgeler bulunmuş, gazeteci mahkemeye verilmiş ve tutuklanmış. Atatürk Ankara İstiklal Mahkemesi başkanına bir mektup yazıyor ve şunları belirtiyor: "Gazeteden izledim davayı, bizden farklı düşünceleri olduğunu anlıyorum. Benim şahsımla ilgili bazı olumsuz düşünceleri de varmış fakat benim onun hakkında hiçbir şikayetim yoktur. Eğer aleyhinde başka önemli bir konu yoksa lütfen kendisine hoşgörü gösterin”, diyor. Atatürk`ün hukuk anlayışı böyle.

Pek çok alanda olduğu gibi,

hukuk alanında da Cumhuriyetimizi kuranların düşünceleri bugün de hepimize esin kaynağı olmalıdır.

YAZARIN DİĞER YAZILARI