ONUR ÖYMEN'İN AÇIKLAMASI

Son günlerde basında yer alan bazı haberlerde Hükümetin Suriye'nin Kuzeyinde cereyan eden çatışmaların Türkiye'nin güvenlik çıkarlarını olumsuz yönde etkilediğini dikkate alarak sınırımızın Suriye tarafındaki bir bölgeyi denetim altına almak üzere askeri birlik gönderme talimatı verebileceği ifade edilmektedir.

Öncelikle hatırlanması gereken husus yurt dışına asker gönderme yetkisinin Anayasamızın 92’nci maddesine göre “Milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde" Türkiye Büyük Millet Meclisine ait olduğudur.

Milletlerarası hukukun meşru saydığı haller denildiğinde öncelikle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin böyle bir müdahaleye açıkça izin veren bir karar alıp almadığına bakmak gerekir.

Ancak ülkemizin topraklarına yapılan bir saldırıya karşı meşru müdafaa hakkı doğabilir. Anayasamızın aynı maddesine göre, "Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde veya ara vermede iken ülkenin ani bir silahlı saldırıya uğraması ve bu sebeple silahlı kuvvet kullanılmasına derhal karar verilmesinin kaçınılmaz olması halinde Cumhurbaşkanı da, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verebilir.”

TBMM içtüzüğüne göre Meclisin bu yolda bir karar alabilmesi için Hükümetin istemde bulunması gerekir. Geçen yıl Meclis'in o günün koşulları içinde Suriye'ye asker gönderilmesi için vermiş olduğu yetkinin henüz süresi dolmadığı için bugün de geçerli sayılabileceği görüşünü savunmak zordur. Zira şimdi yeni seçilmiş ve partiler arasındaki güç dengesi değişmiş bir Meclis vardır ve yeni koşullar ortaya çıkmıştır.

Esas önemli olan nokta, görev süresi bitmiş olan hükümetin, Cumhurbaşkanı tarafından yenisi kuralana kadar "geçici olarak görev yapmak üzere" görevlendirilmiş olmasıdır. Demokratik ülkelerde geçerli olan kurala göre, bu şekilde geçici olarak görevlendirilmiş hükümetlerin kendisinden sonra gelecek hükümetin takdir hakkını etkileyebilecek kararlar almaktan kaçınması ve sadece günlük işlerin yürütülmesiyle yetinmesi gerekmektedir.

Olağanüstü bir durumun ortaya çıkması halinde dahi geçici hükümetin başbakanının bir sonraki hükümetin başına geçmesi ihtimali olan siyasi liderlere danışmadan karar almaması gerekir. Alman Başbakanı Kohl, seçimlerden sonra geçici hükümeti yönetirken Bosna konusunda önemli bir karar alması gerektiğinde kendinden sonra Başbakan olması beklenen Schröder'le danışmalarda bulunmuştur.

Bugünkü koşullarda Hükümetin ülkeyi savaşa sürükleyebilecek bir karar almaktan kaçınması, anayasamızın ve uluslararası hukukun gereklerini dikkatle değerlendirmesi ve her halde bir askeri müdahaleyi iç politikadaki gelişmelere yön vermenin bir vasıtası gibi görmemesi önem taşımaktadır. Aynı dikkati Sayın Cumhurbaşkanının da göstermesi ve yeni hükümetin oluşumunu geciktirmekten kaçınması yararlı olur. Bütün bu gelişmeler yeni seçilecek Meclis Başkanına da önemli sorumluluklar yükleyecektir. Bu sorumluluğu üstlenebilecek deneyime sahip bir Meclis Başkanının seçilmesi ülkemiz için bir güvence oluşturacaktır.

Yeni hükümetin en önemli görevlerinden biri bölgeye yönelik olarak şimdiye kadar izlenen hatalı politikaları düzeltmek olmalıdır. Dış politikamızın yeni yanlış kararlarla maceralara sürüklenmesi ülkemizin güvenlik çıkarları açısından ciddi sakıncalar yaratabilir ve yeni hükümetin işini daha da zorlaştırabilir. AKP ile bir koalisyon hükümeti kurmaya arzulu görünen bazı siyasetçilerin bütün bunları dikkatle değerlendirmeleri bence yararlı olur.